Orta AfrikaÂ’da ateÅŸkes

Nairobi’de imzalanan anlaÅŸmaya imza atan Orta Afrika Cumhuriyeti Hristiyan anti-Balaka lideri Joachim Kokate ile Seleka lideri Michel Djotodia el sıkıştı.

Kenya Devlet BaÅŸkanı Uhuru Kenyatta, "Bugün, Orta Afrika Cumhuriyet ve Afrika için büyük bir gün. Orta Afrika Cumhuriyeti'ni yeniden huzurlu ülkeler topluluÄŸuna dahil edecek siyasi uzlaÅŸmaya yönelik hızlı ve önemli bir geliÅŸme kaydedildi" dedi. 

Kenyatta, Orta Afrika Cumhuriyeti liderlerine, Nairobi'de varılan uzlaşıyı geliÅŸtirmeleri çaÄŸrısında da bulundu. 

Kenya Ulusal Meclisi'nin eski BaÅŸkanı Kenneth Marende de, ateÅŸkes anlaÅŸmasının, Orta Afrika Cumhuriyeti'nde barışın tesis edilmesinin önünü açtığını söyledi. 

Seleka bağımsız devlet ilan etmişti

Orta Afrika Cumhuriyeti'nin kuzeyindeki Vakga bölgesinde eski CumhurbaÅŸkanı ve Müslümanların Seleka Koalisyonu lideri Michel Djotodia baÅŸkanlığında "bağımsız bir devlet" ilan edilmiÅŸti.

Bağımsızlık ilanına "Orta Afrika'da bir arada yaÅŸama imkanının kalmaması" gerekçe gösterilmiÅŸti.

Seleka Koalisyonu'nun birinci BaÅŸkan Yardımcısı Nureddin Adem,yazılı bir açıklama yayınlayarak, "Orta Afrika'nın kuzey doÄŸusunda Orta Afrika Cumhuriyeti'nden ayrı, eski CumhurbaÅŸkanı ve Seleka lideri Michel Djotodia baÅŸkanlığında Bangui'den 800 kilometre uzaklıktaki Vakaga bölgesinde baÅŸkenti Birao olan bağımsız bir devlet kuruldu. Özgür ve bağımsız devletimize baÄŸlı geçici hükümet de ÅŸekillendi" ifadelerini kullanmıştı.

Son dönemde anti-Balaka isimli Hristiyan milislerin Müslümanlara yönelik saldırılarına atıfta bulunulan açıklamada "Planlanmış soykırım, yıkım, Müslümanların Hristiyan milislerce rehin alınması, camilere, evlere ve diÄŸer mülklere saldırı, Anti-Balaka militanlarının kabirleri ve mushafların kutsallığını çiÄŸnemesi, bu ayrılığın sebepleri arasındadır" ifadesine yer verilmiÅŸti.

 

 

Bölünmeye giden süreç

Francois Bozize'nin 2003'teki askeri darbesinin ardından "Birlik için Demokratik Güçler" olarak bilinen silahlı milisler Djotodia’nın önderliğinde hükümete karşı mücadele başlatmış ve ülke 2004-2007 yılları arasında iç savaÅŸa sahne olmuÅŸtu. Taraflar arasında Gabon’da gerçekleşen anlaşma ile ateşkes ilan edilmiş, 2007-2011 yılları arasında ülke barışçıl bir dönem geçirmiÅŸti. Ancak 2011’in son aylarında çatışmalar tekrar baÅŸlamış ve Orta Afrika Cumhuriyeti’nde yeni bir siyasi kriz çıkmıştı. 

Ülkenin şimdiki siyasi yapısının şekillenmesinde önemli rol oynamış, 2003-2013 yılları arasında devlet başkanlığı görevini yürüten François Bozize iktidarının yoğun yolsuzluk ve baskılarına karşı oluşan Seleka Koalisyonu, ülkenin kuzey kesimlerindeki beş farklı silahlı hareketin bir araya gelmesinden oluşmaktaydı.

Ülkenin kırsal bölgelerinde oluşan bu silahlı hareket, 2011’de bazı şehirlerin kontrolünü ele geçirdikten sonra başkent Bangui’ya kadar gelerek Mart 2013’te yönetimi de- virmiştir. Bu gruplar Eylül 2012’de Seleka ismiyle bir koalisyon oluşturmuştu.

Büyük çoğunluğu Müslümanlardan oluşan Seleka Koalisyonu 2003 yılında darbe ile iş başına gelen François Bozize yönetimini devirerek bir geçiş hükümeti kurmuştu. Devlet başkanlığı görevine Seleka komutanlarından, daha önce Sudan’da diplomatik görev yapmış Michel Dijotodia getirilmiş ve ülkenin 18 ay içinde seçime götürülmesi istenmişti.

Dijotodia ülkedeki ilk Müslüman devlet başkanıyken varılan anlaşma gereği Djotodia ve Seleka üyelerinin ülkede yönetimi belirleyecek seçimlerde aday olmaması kararlaştırılmıştı. Djotodia’nın göreve başlamasıyla ülkede Hristiyan ve Müslümanlardan oluşan yeni hükümet iş başına gelmişti. Başbakanlığa Hristiyan Nicolas Tiangaye getirilmiÅŸti.

Devlet Başkanı Djotodia, Eylül 2013’te Seleka Koalisyonu’nun tasfiye edildiğini duyurmuştu.

Seleka’nın koltuğundan ettiği François Bozize ülkeyi terk ederek önce Kamerun sonrasında ise Benin’e sığınmış, kısa sürede taraftarlarını bir araya toplayarak Anti-Balaka ismi verilen çeteler kurmuÅŸtu. Anti-Balaka ülkedeki Müslüman 2013 Aralığından bu yana azınlığa karşı sistematik soykırım uygulamış, kısa sürede binlerce Müslüman saldırılarda hayatını kaybetmiÅŸti.

Ülkeye 2014 başında müdahale eden Fransa'nın sadece Müslümanları silahsızlandırması ise Anti-Balaka milislerinin ÅŸiddet eylemlerinin artmasına neden olmuÅŸ, Orta Afrika'daki insani kriz daha da büyümüÅŸtü.

2 milyon 200 bin sivilin yardıma ihtiyaç duyduÄŸu belirlenmiÅŸ, 785 bin kiÅŸi evini terk etmek zorunda kalmıştı.

Ülkedeki krize çözüm bulmak amacıyla 23 Temmuz'da Kongo'nun baÅŸkenti Brazzaville'de taraflar arasında barış forumu düzenlenmiÅŸ ancak toplantı sonuçsuz kalmıştı.

Ülkenin yüzde 10'u Müslüman

4 milyon 500 bin nüfuslu Orta Afrika Cumhuriyeti'nin yüzde 50'sini Hristiyanlar oluÅŸtururken yüzde 40'ını Animistler, yüzde 10'unu ise Müslüman azınlık teÅŸkil ediyor. Yaklaşık 450 bin Müslüman yoÄŸunlukla ülkenin kuzeyindeki merkezi Birao kenti olan Vakaga ilinde yaşıyor.

Ülkenin farklı kentlerine dağılmış Müslümanlar da Anti-Balaka saldırılarından sonra Vakaga'ya göç etmeye baÅŸlamıştı.

Kaynak: Al Jazeera ve  AA